শতাব্দ ষ্টাফ ৰিপ’ৰ্টাৰ, ২৯ অক্টোবৰ : এই গ্ৰহত এতিয়াও উল্কাপিণ্ডৰ আঘাতৰ পৰা বৰফৰ টুকুৰা ওলায়। সাগৰখন নিস্তব্ধ হৈ শুকাই যায়।— এয়া কবিতাৰ শাৰী নহয়, বাস্তৱ। পৃথিৱী নহয়, এয়া মংগল গ্ৰহৰ কথা। দুয়োটা শাৰী সঁচা বুলি বৈজ্ঞানিক প্ৰমাণে কয়। ২০১৮ চনত মংগল গ্ৰহলৈ যোৱা নাছাৰ ইনছাইট লেণ্ডাৰৰ জীৱন শেষ হৈ গৈছে। কিন্তু ইনছাইটে ইতিহাস ৰচনা কৰিছে। নাছাৰ বিজ্ঞানী ব্ৰুচ বেনাৰ্টে কয়— “আমি এতিয়া জানিব পাৰিছোঁ যে মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠভাগ কিমান ডাঠ। গভীৰৰ গঠন কেনেকুৱা।” মংগল গ্ৰহৰ বুকুত ১৩১৮টা কম্পনৰ অস্তিত্বৰ উপৰি ইনছাইটে নিশ্চিত কৰিলে যে ৰঙা গ্ৰহটোতো ভূমিকম্প হয়! ইনছাইটে যোৱা বছৰৰ ছেপ্টেম্বৰ আৰু ডিচেম্বৰ মাহত মংগল গ্ৰহত দুটা প্ৰবল কম্পন ধৰা পেলাইছিল। Scienceত প্ৰকাশিত দুখন গৱেষণা পত্ৰত কোৱা হৈছে যে এই কম্পনৰ কাৰণ আছিল উল্কাপিণ্ড। যোৱা বছৰৰ ২৪ ডিচেম্বৰত মংগল গ্ৰহৰ উল্কাপিণ্ডৰ খুন্দাত মংগল গ্ৰহৰ বুকুৰ পৰা ওলোৱা বৰফ ধৰিছিল মংগল গ্ৰহৰ ৰেকনেছান্স অৰ্বিটাৰে। ডাঙৰ শিলৰ আকাৰৰ বৰফপিণ্ড উল্কাপিণ্ডৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা এটা গহ্বৰৰ প্ৰান্তত পৰি আছিল। মেৰু অঞ্চলত নহয়, মংগল গ্ৰহৰ বিষুৱৰেখাৰ ওচৰত, ইমান গৰম ঠাইত বৰফ! উত্তেজিত বিজ্ঞানীসকলে কয় যে ভৱিষ্যতে মংগল গ্ৰহত চলাবলগীয়া অভিযানত পানীৰ চিন্তা কম কৰি তুলিছে। এয়া আছিল বৰফৰ কথা। শেহতীয়া ভূ-ভৌতিক মানচিত্ৰত মংগল গ্ৰহৰ উত্তৰ গোলাৰ্ধত এখন সম্পূৰ্ণ সাগৰ শুকাই যোৱাৰ লক্ষণ দেখা গৈছে। আমেৰিকাৰ পেনচিলভেনিয়া ষ্টেট ইউনিভাৰ্চিটিৰ অধ্যাপক বেঞ্জামিন কাৰ্ডেনাছৰ নেতৃত্বত এখন গৱেষণা পত্ৰ প্ৰকাশ পাইছে ‘জাৰ্নেল অৱ জিঅ’ফিজিকেল ৰিচাৰ্চ : প্লেনেটছ’ত। বেঞ্জামিনৰ মতে, তেওঁলোকে মংগল গ্ৰহৰ তুলনামূলকভাৱে নিম্ন উত্তৰ গোলাৰ্ধত ৩৫ বিলিয়ন বছৰ পুৰণি উপকূলৰ কেইবা হাজাৰ বৰ্গ কিলোমিটাৰত ৯০০ মিটাৰ ডাঠ পলসৰ তৰপ এটাৰ প্ৰমাণ পাইছে। তেওঁ কয়— “পৃথিৱীত আমি পলসুৱা স্তৰবোৰ চাই পানীৰ গতিবিধিৰ ইতিহাস বিচাৰি উলিয়াবলৈ চেষ্টা কৰোঁ। মই আকৌ তেনেকুৱা কৰিছোঁ। কিন্তু এইবাৰ মংগল গ্ৰহত!”
