শতাব্দ ষ্টাফ ৰিপ’ৰ্টাৰ, ১৯ আগষ্ট : আফ্ৰিকাৰ একেবাৰে মাজমজিয়াত জিবুটিত নিৰ্মাণ কৰা চীনা ঘাটিটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে কাম আৰম্ভ কৰিছে। শেহতীয়াকৈ ঘাটিটোৰ কেইবাটাও উপগ্ৰহৰ ফটো পোহৰলৈ আহিছে। সেই ফটো বিশ্লেষণ কৰিলে দেখা যায় যে ভাৰত মহাসাগৰ অঞ্চলত নিৰ্মিত সেই ঘাটিটোত চীনৰ এখন যুদ্ধ জাহাজ সাজু হৈ আছে। দেশখনৰ বাহিৰত জিবুটিত চীনৰ এইটো প্ৰথম বহিঃৰাষ্ট্ৰৰ সামৰিক ঘাটি। প্ৰায় ৫৯ কোটি মাৰ্কিন ডলাৰ ব্যয় কৰি নিৰ্মাণ কৰা হৈছে এই ঘাটিটো। কেৱল সেয়াই নহয়, ২০১৬ চনৰ পৰা এই ঘাটি নিৰ্মাণৰ কাম চলি আছিল।
* চীনৰ বাবে সামৰিক ঘাটি অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ
কৌশলগতভাৱে চীনৰ বাবে এই সামৰিক ঘাটিটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। কেৱল সেয়াই নহয়, ই বাব-এল-মণ্ডেব জলদ্বীপত অৱস্থিত। যিয়ে এডেন উপসাগৰক লোহিত সাগৰৰ পৰা পৃথক কৰি ছুয়েজ খালৰ পথৰ পহৰা দিয়ে। আন্তৰ্জাতিক বাণিজ্যৰ বাবে চুয়েজ খাল আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বুলি গণ্য কৰা হয়। নৌসেনাৰ বিশ্লেষক এইচ আই ছাটনে কয় যে চীনৰ নতুন জিবুতি ঘাটি এটা দুৰ্গৰ দৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। কেৱল সেয়াই নহয়, প্ৰতিৰক্ষাৰ স্তৰবোৰ পুৰণি দুৰ্গৰ দৰে। যিটো প্ৰত্যক্ষ আক্ৰমণ ৰোধ কৰিবলৈ ৰচনা কৰা হৈছে বুলি বিশ্লেষকসকলে কয়।
* হেলিকপ্টাৰ বাহকৰ বাবে যথেষ্ট
মেক্সাৰৰ উপগ্ৰহৰ ফটোত দেখা গৈছে যে চীনৰ ইউজাও শ্ৰেণীৰ লেণ্ডিং ক্ৰাফ্ট (টাইপ ০৭১) ৩২০ মিটাৰ দীঘল এলেকাত নিয়োজিত কৰা হৈছে। য’ত কপটাৰখন সহজে দেখা পোৱা যায়। ভাইচ এডমিৰেল শ্বেখৰ সিনহাই (অৱসৰপ্ৰাপ্ত) কয় যে ঘাটিটো সম্পূৰ্ণৰূপে কাৰ্যক্ষম হৈ আছে। অৱশ্যে ভেটিটোৰ বিকাশৰ বাবে কাম অব্যাহত থাকিব বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে। চীনে ঘাটিটোৰ দুয়োকাষে যুদ্ধ জাহাজ মোতায়েন কৰিব পাৰে। কিন্তু ফটোখন বিশ্লেষণ কৰাৰ পিছত শ্বেখৰ সিনহাই কয় যে জেটীৰ প্ৰস্থ সৰু। কিন্তু বিষয়াজনে হেলিকপ্টাৰ বাহকৰ বাবে এই প্ৰস্থ যথেষ্ট বুলি কয়।
* চীনৰ আক্ৰমণাত্মক বাহিনীৰ মেৰুদণ্ড
চেংবাই চান নামৰ এই জাহাজখনৰ ওজন ২৫ হাজাৰ টন। ইয়াক এনেদৰে ডিজাইন কৰা হৈছে যে ইয়াত কমেও ৮০০ জোৱান, বাহন আৰু কপ্টাৰ সহজে ৰখাব পৰা যায়। এই বৰ্ষত ভাৰত মহাসাগৰত প্ৰৱেশ কৰাৰ সময়ত এই জাহাজখন ফ্ৰন্টলাইন চীনা ধ্বংসকাৰী জাহাজ আছিল বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে। নৌসেনাৰ বিশ্লেষক এইচ আই ছাটনে কয় যে টাইপ-০৭১ লেণ্ডিং জাহাজখন বহুত ডাঙৰ। ই একাধিক টেংক, ট্ৰাক আনকি হোভাৰক্ৰাফ্ট কঢ়িয়াব পৰাকৈ সক্ষম। কেৱল সেয়াই নহয়, এই বহৰ চীনৰ আক্ৰমণাত্মক বাহিনীৰ মেৰুদণ্ড। যদিও এতিয়া অধিক শক্তিশালী আৰু অত্যাধুনিক জাহাজসমূহে বহৰত যোগদান কৰিছে। আকাৰ আৰু ক্ষমতাৰ বাবে এই জাহাজখন লজিষ্টিক মিছনত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
* ভাৰতৰ উদ্বেগ বৃদ্ধি
কেইটামান কথা মনত ৰাখিয়েই ডিজাইন কৰা হৈছিল ইউঝাও শ্ৰেণীৰ লেণ্ডিং জাহাজখন (টাইপ ০৭১)। চীনা নৌসেনাৰ এনে কেইবাখনো জাহাজ আছে। জিবুতিৰ ঘাটিটো সম্পূৰ্ণৰূপে কাৰ্যক্ষম হোৱাৰ ভাবমূৰ্তিটো আহিছে যেতিয়া চীনৰ ২৫ হাজাৰ টন ওজনৰ উপগ্ৰহ আৰু বেলিষ্টিক মিছাইল ট্ৰেকিং জাহাজ ইউয়ান ৱাং ৫ শ্ৰীলংকাত ডক কৰা হৈছে। যিটোক লৈ ভাৰত যথেষ্ট চিন্তিত। বিশেষকৈ এই জাহাজখনে ভাৰতৰ পাৰমাণৱিক ঘাটিৰ সকলো তথ্য সহজে তুলি ল’ব পাৰে। আৰু সেইটোৱে ভাৰতৰ চিন্তা বৃদ্ধি কৰিছে।
* প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হ’ব ভাৰতীয় নৌসেনা
ক’ব লাগিব যে জিবুটিত ঘাটি গঢ়ি তোলাৰ বাবে চীনৰ এটা লক্ষ্য হ’ল ভাৰত মহাসাগৰত নিজৰ শক্তি বৃদ্ধি কৰা। বিশ্লেষকসকলে কয় যে ইয়াক কেৱল আমেৰিকাৰ নৌসেনাকে নহয়, ভাৰতীয় নৌসেনাৰ ঘাটিকো মনত ৰাখি ডিজাইন কৰা হৈছে। এই ক্ষেত্ৰত অধিক সম্প্ৰসাৰণৰ বাবে পাকিস্তানৰ গোৱাদাৰ বন্দৰটোও গুৰুত্বপূৰ্ণ হ’ব বুলি আশা কৰা হৈছে।