অভিলেখ ভংগ কৰা গৰমৰ পিছত ভয়ংকৰ বান!

শতাব্দ ষ্টাফ ৰিপ’ৰ্টাৰ, ১২ ছেপ্টেম্বৰ : চকু যিফালেই যায় তাতেই পানী। ৰাস্তাৰ অস্তিত্ব আৰু নাই। নাৱেই একমাত্ৰ যাতায়তৰ মাধ্যম। কিন্তু এই ছবিখন দুমাহ আগতে নাছিল। ৰাস্তা-ঘাট, খেতিৰ বাবে পথাৰ, খেলপথাৰ, নৈ আছিল। এইবাৰ বাৰিষা প্ৰৱেশ কৰাৰ লগে লগে গোটেই ছবিখন সলনি হৈ গ’ল। কেইসপ্তাহমানৰ ভিতৰতে সমগ্ৰ পাকিস্তান বানপানীত বুৰ গৈছে। বৰষুণ এতিয়া অলপ কমিলেও ক্ষয়-ক্ষতিৰ পৰিসৰ পোহৰলৈ আহিছে। পাকিস্তান সন্মুখীন হোৱা ভয়ংকৰ বানপানী যদি ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ দৰে চুবুৰীয়া দেশত ঘটে তেন্তে কি হ’ব? বান পৰিস্থিতিৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ এতিয়া এমাহতকৈও অধিক সময় ধৰি সংগ্ৰাম কৰি আছে পাকিস্তানে। দেশৰ তিনিটা প্ৰান্ত পানীৰ তললৈ গৈছে। পথ ধুই মুকলি কৰি দিয়া হৈছে। এই বানত এই পৰ্যন্ত মৃত্যু হৈছে ১৫০০ জন লোক। ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে ৪ লাখৰো অধিক লোক। ইতিমধ্যে দেশখন আৰ্থিক সংকটত ভুগি আছিল, বানপানীয়ে ৫ গুণ বৃদ্ধি কৰিছে সংকট। আন দেশৰ পৰা সহায় বিচাৰিবলৈ বাধ্য হৈছে পাকিস্তান। অৱশ্যে প্ৰশ্নটো একেই— পাকিস্তানত এনে ভয়ংকৰ বানপানী কিয়? আৰু এটা প্ৰশ্ন— ভাৰতত এনে বানপানী হ’ব পাৰেনে?

জলবায়ু আৰু পৰিৱেশবিদসকলে জলবায়ু পৰিৱৰ্তনক লৈ এক দশকৰো অধিক সময় ধৰি সতৰ্ক কৰি আহিছে যদিও তেওঁলোকৰ কথাত বিশেষ গুৰুত্ব দিয়ে কমসংখ্যকেহে। যিহেতু প্ৰতি বছৰে বনাঞ্চল কটা হৈছে আৰু অনবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি পাইছে, তাৰ ফলত জুই, বানপানীৰ দৰে প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ বৃদ্ধি পাইছে। বহু দেশে এতিয়া জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ সৈতে যুঁজি আছে। পাকিস্তানত বানপানীৰ অন্যতম কাৰণ হ’ল হিমালয়ৰ হিমবাহ গলি যোৱা। হিমালয় গলি যোৱা আৰু বুকুত থকা হিমবাহৰ ফলত পাকিস্তানৰ ওপৰত ধাৰাসাৰ বৰষুণ আৰু বানপানীৰ সৃষ্টি হৈছে। আনহাতে চুবুৰীয়া দেশ চীনত দেখা গৈছে খৰাং।

ইতিমধ্যে পাকিস্তানক বানপানীৰ ইংগিত দিয়া হৈছিল। যোৱা বছৰ আৰু এইবাৰ পাকিস্তানত যি তাপ প্ৰবাহ দেখা গৈছিল, তাত বানপানীৰ আভাস লুকাই আছিল। এইবাৰ পাকিস্তানত গড় বৰষুণৰ তুলনাত ৪০০ শতাংশ অধিক বৰষুণ হৈছে। বেলুচিস্তান, সিন্ধৰ দৰে অঞ্চলত বান্ধ উফন্দিছে। নিৰন্তৰ হিমবাহ গলি যোৱাৰ ফলত পাকিস্তানৰ ৩ কোটিৰো অধিক লোক ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে। এই গলনাংকৰ কাৰণ হ’ল যে যেতিয়া পৃথিৱীৰ পৃষ্ঠভাগ উষ্ণ হয়, তেতিয়া পৃষ্ঠৰ পৰা পানী জলবাষ্পৰ ৰূপত বায়ুমণ্ডললৈ বাষ্পীভৱন হয়, আৰু তাৰ পিছত যেতিয়া বৰষুণ হয় তেতিয়া ইয়াৰ পৰিণতি ভয়াৱহ হয়। পাকিস্তানত একেই ঘটিল। হিমবাহবোৰ গলি পানী বাষ্পীভৱন হোৱাৰ লগে লগে প্ৰচণ্ড বৰষুণৰ দৰে পৰিল। বিগত ৬ বছৰ ধৰি একেৰাহে সৰ্বাধিক উত্তপ্ত বছৰৰ অভিলেখ ভংগ কৰিলে পাকিস্তানে।

হিমালয় পৰ্বতমালা কেৱল পাকিস্তানতে নহয় ভাৰততো আছে। উত্তৰ আৰু দক্ষিণ মেৰুৰ পিছতে হিমালয় পৰ্বতমালা হৈছে সৰ্ববৃহৎ পানীৰ জলাশয়। বিশ্বায়নৰ ফলত হিমালয়ৰ হিমবাহ গলিবলৈ ধৰিছে, প্ৰকৃতি আৰু পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য বিনষ্ট হৈছে। ইয়াৰ প্ৰভাৱ দীৰ্ঘস্থায়ী হ’বলৈ গৈ আছে। ভাৰতীয় প্ৰযুক্তিবিদ্যা প্ৰতিষ্ঠান, ইন্দোৰৰ গৱেষকৰ মতে, গ্ৰীষ্মকালত হিমালয়ৰ হিমবাহ গলিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে আৰু তাপৰ তৰংগৰ বাবে ই যোৱা ১৫ বছৰৰ ভিতৰত আটাইতকৈ বেয়া। মাৰ্চ আৰু এপ্ৰিল মাহৰ তাপমাত্ৰা বিগত ১০০ বছৰৰ অভিলেখ ভংগ কৰিলে। ‘জিভা’ নামেৰেও জনাজাত এই হিমবাহৰ সন্মুখভাগ কেইকিলোমিটাৰমানৰ পৰা লাখ লাখ কিলোমিটাৰলৈকে বিস্তৃত হ’ব পাৰে। এই অঞ্চলত বৰফ যিমানেই কোমল হ’ব সিমানেই বিপদ বাঢ়িব। ইয়াৰ পূৰ্বে ২০২১ চনত আই আই টিৰ এক অধ্যয়নত এই কথাও কোৱা হৈছিল যে যিহেতু হিমবাহৰ গলনেই ভাৰত, পাকিস্তান, চীনকে ধৰি কেইবাখনো দেশৰ পানীৰ চাহিদা পূৰণ কৰে, সেয়ে হিমবাহৰ অতিৰিক্ত গলনে প্ৰথম অৱস্থাত বানপানীৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে আৰু ভৱিষ্যতে খৰাং পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। বতৰ আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বিষয়ে আমি এতিয়া সচেতন নহ’লে যেতিয়া বানপানী আহিব, তেতিয়া কোনো মথাউৰি ৰোধ কৰিব নোৱাৰিব। ঠিক তেনেদৰে ভৱিষ্যতে যদি খৰাং পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হয় তেন্তে লাখ লাখ মানুহৰ বাবে পানী যোগান অসম্ভৱ হৈ পৰিব।